Deelsessie Handboek openbare ruimte en mobiliteitstransitie

De openbare ruimte herontdekt

De openbare ruimte staat onder steeds grotere druk door verstedelijking, de energietransitie en klimaatadaptatie. Nieuwe uitdagingen zorgen ervoor dat deze ruimte anders moet worden ingericht. Tijdens de deelsessie ‘De openbare ruimte herontdekt’, geleid door Tamara Ekamper (gemeente Groningen), Marco te Brömmelstroet (Universiteit van Amsterdam) en Anne Geertje Bouman (gemeente Groningen), werd besproken hoe mobiliteitstransities kunnen bijdragen aan vernieuwend ontwerp van de openbare ruimte. Centraal stond de vraag: wat gebeurt er als mobiliteit niet langer het dominante principe is in het ontwerp van de openbare ruimte?

Van mobiliteitsdominantie naar een integrale aanpak 

Historisch gezien lag de nadruk in het ontwerp van de openbare ruimte op mobiliteit, maar steeds meer wordt erkend dat er andere belangrijke aspecten zijn, zoals groen, klimaatadaptatie en sociale interactie. Dit vraagt om een integrale aanpak, waarbij verschillende dimensies – soms wel tien – moeten worden meegenomen. Deelnemers bespraken het spanningsveld tussen flexibiliteit en controle: moeten we straten telkens aanpassen aan de eisen van de tijd, of zoeken we naar duurzame, langetermijnoplossingen die de toekomstige behoeften van de stad kunnen ondersteunen? 

Belangrijkste inzichten voor vernieuwend ontwerp van de openbare ruimte 

De sessie bracht verschillende belangrijke inzichten naar voren, zoals de verschuiving van mobiliteitsnormen naar groennormen en klimaatdoelstellingen. De deelnemers bespraken hoe het vereenvoudigen van taal en beleid in het beheer van de openbare ruimte vaak heeft geleid tot minder effectieve oplossingen. Er werd gepleit voor meer ruimte om te experimenteren, zoals werd geïllustreerd door een video die tijdens de sessie werd gepresenteerd. Deze benadrukte het belang van artistieke verkenningen en experimentele benaderingen in het ontwerp en beleid van de openbare ruimte.

Toekomstige richtingen en aanbevelingen voor de openbare ruimte 

De sessie eindigde met de aanbeveling om een nieuwe mindset aan te nemen in het ontwerp van de openbare ruimte. De deelnemers concludeerden dat er keuzes gemaakt moeten worden: blijven we optimaliseren binnen de bestaande systemen, of durven we die systemen los te laten en opnieuw te ontwerpen? Flexibiliteit is hierbij essentieel. Er werd een oproep gedaan om te durven experimenteren, zowel artistiek als procesmatig, om nieuwe denkrichtingen te verkennen. Mobiliteitstransities bieden een unieke kans om de openbare ruimte te heroverwegen, maar dit vraagt om moedige keuzes, nieuwe beleidsvormen en samenwerking over domeinen heen.